Giotaí eile Gaeilge

Ach is é is suntasaí ar fad faoi, abair, an scannán Romeo and Juliet a tháinig amach le déanaí ná a éifeachtaí a labhraíonn an fhilíocht ann linn, agus déanann sí sin agus í á haithris faoi luas mór. Ní mhoillíonn Leonardo diCaprio le gur féidir leis pointe casta a chur i dtuiscint. Ní dhearna sé ach a chinntiú gur thuig sé féin an pointe agus ghlac leis gur leor a thuiscint féin leis an lucht féachana a thabhairt leis. Is é seo is gá do gach aisteoir a dhéanamh. Nuair a dhéanaimid staidéar ar scríbhinní Shakespeare ar an leathanach, ar mhaithe leis an léamh acadúil, is féidir go mbeidh gach cineál cabhrach de dhíth orainn. Go ginearálta léimid a chuid scríbhinní faoi litriú agus faoi phoncaíocht nua-aimseartha. Agus taitníonn eagráin, amhail eagráin Arden liom, a thugann nótaí sonraithe ag bun gach leathanaigh. Ach aon fhilíocht a chuirtear inár láthair ó bhéal - idir liric an amhráin agus an chaint thragóideach - is gá go dtiocfadh an pointe aisti trasna, mar a déarfá, gan aon tagairt siar. Ní féidir linne, mar lucht féachana, iarraidh ar na haisteoirí a gcuid línte a rá arís, nó iad a mhoilliú, nó a gcuid nótaí a roinnt linn. Ní mór dúinn greim a bhreith ar an míniú - nó méid suntasach go leor di - agus an dráma ar siúl. Is éacht teangeolaíochta agus filíochta nach beag é go dtéann Hamlet i bhfeidhm orainn fós 400 bliain tar éis a scríofa.

Ach ní daoine saibhre muid. Daoine a oibríonn, daoine gairmiúla iad mo theaghlach, idir fhir agus mhná, is ea, ná mná leis. Agus is beag rath a bhí ar lucht gairme sa leathchéad bliain ó cailleadh mo shin-seanathair. Níor ardaigh na tuarastail in éineacht leis an mboilsciú, tá luach an rúipí tar éis dul i laige go seasta nuair a chuirtear i gcomórtas leis an dollar é, agus an dream sin againn a mbíodh eastáit shuntasacha teaghlaigh againn, táid anois roinnte agus fo-roinnte ag gach glúin a thagann, is gach glúin acu sin níos mó ná an ceann a tháinig rompu.

Mar sin pé rud a raibh sé d'acmhainn ag mo shin-seanathair é a cheannach ní raibh ag mo sheanathair, agus pé acmhainn a bhí ag mo sheanathair, ní raibh ag m'athair féin agus nuair a tháinig an lá go rabhthas le mé a chur chun an choláiste, ní raibh aon airgead ann agus b'shin a raibh.