Go raibh Lá Star Wars leat!

Is dócha go bhfuil an scannán Star Wars is déanaí feicthe ag mórán chuile dhuine sa réaltra faoin am seo. Shaothraigh The Force Awakens(TFA) breis is 2 bhilliún dollar agus é sna pictiúrlanna. Molaimid go mór dul ag breathnú air mura bhfuil sé feicthe agat cheana! Léigh ár léirmheas faoi anseo http://nos.ie/cultur/scannain/failte-ar-ais-star-wars/

Bheartaíomar breathnú ar na rudaí ar féidir linn a bheith ag súil leo ón gcéad scannán eile sa tsraith.

An stiúrthóir iontach úd ó scannán deiridh J.J. Abrams beidh sé anois mar léiritheoir feidhmeach agus tabharfar ról an stiúrthóra do Rian Johnson a stiúraigh an scannán amtaistil Looper. Is beag atá ar eolas againn faoi scéal Eipeasóid VIII ach cuimhnigh gur beag a dúradh linn faoi TFA sula raibh sé sa phictiúrlann. Is é is dóichí go léimfidh an scannán ar aghaidh chuig mórscéal éigin eile i saol na gcarachtar ar chuireamar aithne orthu i TFA.

Tá go leor ceisteanna ag dó na geirbe againn maidir leis na carachtair chéanna, an gcabhróidh Luke le Rey bheith in Jedi, céard a dhéanfaidh Finn agus é saor anois ón First Order, cén chríoch a bheidh ar Kylo Ren agus cé hiad tuistí Rey? Táthar ag súil go mbeidh carachtair Mark Hamill, Carrie Fisher, Daisy Ridley, John Boyega, agus Domhnall Gleeson ann chomh le roinnt aisteoirí úra, Benicio Del Toro agus Laura Dern.

Tuigtear dúinn go mbeidh dhá ionad in Éirinn in úsáid sa scannán. Agus piceanna den seit ag Ceann Sibéal sa Ghealtacht i gContae Chiarraí don scannán úr ag scaipeadh le tamall tháinig an scéal amach go bhfuiltear le taifead ag Ceann Mhálanna i dTír Chonaill chomh maith. Tá cealla na manach a bhí le feiceáil ag deireadh an scannáin dheireanaigh tógtha ar an mórthír anois. Seans go raibh baint aige seo leis an gcaoi a raibh raic ann an uair dheiridh nuair a rinneadh taifead ar an Sceilig.

Táthar ag súil chomh maith le Rogue One: A Star Wars Story a bheidh linn i Mí na Nollag. Seach-scannán é seo, sé sin ceann nach mbaineann go dlúth leis na príomhcharachtair. Suimiúil go leor is cosúil go mbeidh bean ag glacadh an phríomhróil ann arís. Cuireadh an fógra seo dó amach le déanaí agus ar nós TFA tá cuma fhísiúil, mhealltach ar an domhan seo agus thar a bheith eipiciúil leis! https://www.youtube.com/watch?v=Wji-BZ0oCwg

Díreoidh an scannán seo ar ghrúpa de na reibiliúnaigh atá ar misean le pleananna an Death Star a ghoid. Anois agus Disney thart, beifear ag bleán na bó áirithe seo go síoraí seasta agus muid ag súil le Episode VIII i Mí na Nollag 2017 agus Episode IX sa bhliain 2019. Is deacair gearán a dhéanamh áfach más rud é go mbeidh scéalta mealltacha sna scannáin eile seo chomh maith. Nára fad uainn iad agus go raibh an fórsa leat inniu, agus gach lá.

Léirmheasanna ar dhrámaí

Cascando

le Samuel Beckett

Pan Pan

Dearthóir seite/soilse: Aedín Cosgrave

Ainneoin gur dráma raidió é Cascando bhí an léiriú seo le clos, le feiceáil agus le brath in Amharclann Samuel Beckett i gColáiste na Tríonóide. Ghlac an slua páirt ann go deimhin. Ar theacht isteach duit tugadh Jubba dubh duit le caitheamh, fallaing thraidisiúnta ó Mharacó a bhfuil húda mór air.

Treoraíodh ansin sinn isteach i seomra dorcha go pasáiste cúng dorcha, duine i ndiaidh a chéile, ag siúl isteach i gcathair ghríobháin dorcha agus na ballaí agus an t-urlár clúdaithe le hábhar lonrach éigin, ceal solais gan mórán le lonrú acu. Díol suntais go raibh níos mó ná leathchosúlacht aige seo leis an gcathair ghríobháin ag Liam Mac Cóil mar a leag sé amach in Comhar é tá tamall ó shin.

Céard é Cascando? Dhá ghlór ag caint go híseal linn i gcluasáin phearsanta ag gach duine sa lucht féachana, siar is aniar eatarthu. Bhí sé deacair go maith na guthanna seo a leanúint, caithfear a rá agus a raibh ag tarlú timpeall ort.

Bhí mé féin dírithe ar an tsiúlóid agus timpeall linn ar chúinní, roinnt solais dírithe orainn as áiteanna i bhfad thuas anois is arís. Ansin ceol sách scanrúil torannach inár gcluasa agus scáileanna á bhfeiscint ar fud an bhaill, é deacair arís aird a choinneáil ar na guthanna féin. Is beag a chuaigh mé i ngleic leis an script ach siúlóid liom timpeall is timpeall ar chúinní sa scuaine, ag mothú go rabhamar ag teacht níos gaire don lár de réir a chéile. Ar deireadh an 20 duine againn ag ciorclú go mallchosach sa dorchadas, soilse aisteacha gach re seal, ansin scátháin go bhféadfaí breathnú tríothu agus leath eile an tslua a fheiceáil. Na guthanna agus a raibh ag tarlú timpeall orainn ag obair in éineacht anois is arís. An chéad ghuth ag trácht ar oscailt agus an dara ceann ar chríoch agus Woburn agus rudaí doiléire dothuigthe.

Thaitin sé liom bheith iomlán tumtha san eispéireas ach mhair sé beagán rófhada gan mórán éagsúlachta. Gan bhróga a bhíomar, leis, rud cheangail go dlúth muid leis an suíomh, a lig dúinn tadhaill leis an amharclann. Agus sinn faoi néal dorchadais agus ár gcluasa líonta le focail dhiamhra ba éasca na maidí a ligeann sruth agus tú féin a chailliúint ann fiú mura thuig tú brí an ruda.

Measaim go bhfuil roinnt mhaith níos mó drámaí le Beckett feicthe agam ná aon scríbhneoir eile? Cén fáth sin? Agus go leor acu sin i nGaeilge. Is dócha go bhfuil cineál de chultas tógtha timpeall ar an bhfear céanna agus i bhfírinne braithim deacair an dráma seo a mholadh ar an script ann, an léiriú iomlán a rinne rud suimiúil as.

Tá an léiriú seo de Cascando thart ach beifear ag súil le léirithe eile ó Pan Pan.

Who’s Afraid of Virginia Woolf?

le hEdward Albee

Cliar: Fiona Bell, Denis Conway, Mark Huberman agus Sophie Robinson

Amharclann an Gheata

 Dráma eile ar fad atá sa cheann seo. Tá an chaint agus an ghéire chainte ina lár istigh. Arís eile seit dheas ann, ceann galánta a chuireann teach ó na 1960 i gcuimhne duit, agus dráma a chuireann George agus Martha inár láthair. Beirt iad seo atá in gcónaí faoi scáil an tsaoil ollscoile, iad in adharca a chéile agus ag sáraíocht ar a chéile gan stad. Tá fáilte curtha acu roimh chúpla nua i bpobal na hollscoile deoch dheiridh na hoíche a ól ina dteach, chun donais a imíonn cúrsaí ansin.

 Nuair a tháinig an dráma seo chun ardáin i gcéaduair dúirt an New York Times faoi gur phléasc sin mar "stealth bomb on Broadway" agus gur leag sé "a brave new standard for truth-telling." Is cinnte go bhfuil gach aon rud sa dráma, an troid agus an t-imreas agus an t-uaigneas agus conas mar atá an duine ag dul i ngleic leis an saol iarbhír agus ólachán buile agus allagar agus naimhdeas eatarthu sin atá pósta.

Éiríonn go maith leis an gcliar ach seans nach bhfuil siad iomlán ar a gcompord leis ná lena chéile fós. Cruthaítear domhan inchreidte Meiriceánach na 60dí dúinn ach seans go gcuireann na blasanna nach bhfuil gan locht isteach ar chúrsaí anois is arís. Maith ar an iomlán ach cén fáth nach gcuirfeadh an geata rud éigin réabhlóideach ar fáil dúinn? Ceist an ghnó is cinnte.

 Ag oscailt Déardaoin 28ú Aibreáin(réamhléirithe roimhe sin)

.

Aistriúchán - Jess Glynne - Hold My Hand Lyrics - Gaeilge

Seasta (anseo) i measc an tslua, ní fheicimse ach é

Cuir do lámha timpeall orm, beidh chuile rud OK

Rith mé thart sa seomra fuar, (is) rith mé thart liom féin

Seod iad do lámha timpeall orm, beidh chuile rud OK

Standing in a crowded room and I can't see your face

Put your arms around me, tell me everything's OK

In my mind, I'm running round a cold and empty space

Just put your arms around me, tell me everything's OK

[Pre-Chorus:]

Break my bones but you won't see me fall, oh

the rising tide will rise against them all, oh

Thug tú buile dom, ach ní leagfaidh buile mé, oh

Éireoidh an ghaoth (is) éireoidh sí arís mé, oh

[Chorus:]

Darling, hold my hand

Oh, won't you hold my hand?

'Cause I don't wanna walk on my own anymore

Won't you understand? 'Cause I don't wanna walk alone

I'm ready for this, there's no denying

I'm ready for this, you stop me falling

I'm ready for this, I need you all in

I'm ready for this, so darling, hold my hand

A stóirín, tóg mo lámh

Nach dtógfaidh tú mo lámh?

Ní theastaíonn uaimse siúl, anseo leat, riamh arís

Nár rith sé leat

Féach anois teastaíonn uaim grá,

Táim réidh dó seo, ní fiú a dhiúltiú

Táim réidh dó seo, táimse ag sleamhnú

Táim réidh dó seo, anois a theastaíonn tú

Táim réidh dó seo, nach dtógfaidh tú mo lámh?

(Bíonn) m’anam ina chíor thuathail is tusa gan mo thaobh

Abair liom go mbeidh tú ann is nach bhfágfaidh tusa riamh

Ag lorg beagáinín sosa dom is deir tú liomsa ‘scaoil!’

Is abair liom go mbeidh tú ann is nach bhfágfaidh tusa riamh

Soul is like a melting pot when you're not next to me

Tell me that you've got me and you're never gonna leave

Tryna find a moment where I can find release

Please tell me that you've got me and you're never gonna leave

[Pre-Chorus]

A stóirín, tóg mo lámh

Nach dtógfaidh tú mo lámh?

Ní theastaíonn uaimse siúl, anseo leat, riamh arís

Nár rith sé leat

Féach anois teastaíonn uaim grá,

Táim réidh dó seo, ní fiú a dhiúltiú

Táim réidh dó seo, táimse ag sleamhnú

Táim réidh dó seo, anois a theastaíonn tú

Táim réidh dó seo, nach dtógfaidh tú mo lámh?

[Chorus]

Ná habair liom

An mothú sin i m’aonar dom

Is ní fhanfaidh mise duit, mar d’fhan mé cheana duit,

Is duitse féin a thit

(is) tú le mo thaobh

Gan buairt ar bith agam sa saol

Nó ní fhanfaidh mise duit, níor lig mé cheana duit,

Is duitse féin níor thit

Don't wanna know

That feeling when I'm all alone

So please don't make me wait, 'cause I don't wanna break

And I don't wanna fall

When you're next to me

Can tell I'm not afraid to be

That you don't make me wait, and never let me break

You never let me fall

[Chorus]

Písíní de rudaí

Bhí sé ag dó na geirbe agam fáil amach ar chreid na daoine seo a ndúradh fúthu gur hechiceras iad, ar chreideadar féin go raibh sé sin fíor. Ní fhéadfaí ceist a chur orthu glan amach ós rud é go mbeadh a leithéid míbhéasach. Bhí ort dul timpeall air sa chaint. Tuigeadh dom tar éis go leor den chomhrá seachránach seo nach raibh aon bhean acu seo a cuireadh ina leith gur chailleacha iad ar an eolas go raibh aon chumhachtaí asarlaíochta acu, agus is cinnte nárbh eol dóibh go raibh ar a gcumas eitilt ag tráth éigin. Bhíodar ar fad tar éis a mheas gur duine eile a bhí sa chailleach. Tagann seo ar fad salach ar theoiric na hIníne Magaret Murray gur cultas réamhbheartaithe atá in asarlaíocht na caillí, comharba díreach ar adhradh na ndéithe págánacha agus iomaitheoir comhfhiosach na Críostaíochta. Ach a bhfuil aon bhunús leis an teoiric seo i bhfírinne? An tráth ba mhó gur creideadh san asarlaíocht ná an tráth a ndeintí na déithe páganacha a adhradh go hoscailte, rud is féidir le haon duine a léifidh An tAsal Órga le hApuleius a fheiceáil. Bhí piseoga eile againn, a bhí chomh suimiúil céanna a bheag nó a mhór. Mar shampla, creideadh go raibh bua ar leith ag an naoú páiste a rugtaí do bhean a raibh naonúr páiste ar bhuachaillí iad as a chéile, creideamh a bhí le fáil ar fud Andalucia. 

Nuair a d'fhéach mé amach tríd an bpoll ollmhóir aeir a bhí os mo chomhair amach, bhí mé in ann spota beag bán a fheiceáil trí mo chianghloiní. Bhí sé naoi éigin míle uaim i líne dhíreach. Is éard a bhí ann ná feirm darbh ainm an Cortijo del Inglés agus is ann a bhí cónaí ar Shasanach, nó Albanach ba chirte a rá. Ar uairibh thug fear an phoist a chuid litreacha siúd dom trí dhearmad, agus chonac ansin gur Mac an t-Sagairt a bhí air. Is dócha gurbh é an t-aon Bhéarlóir seachas mé féin a bhí ina chónaí sna hAlpujarras - nó a chónaigh ann riamh is dócha. Aon tráthnóna den bhliain dá dtogróinn é d'fhéadfainn breathnú ar an bpúir dheataigh ag éirí in airde óna theach agus a d'fhógair don saol mór go raibh a dhinnéar curtha síos.

Mac an t-Sagairt = Gaeilge na hAlban.

Ní hamháin gurbh lárionaid don oideachas reiligiúnach a bhíodh sna scoileanna ardeaglaise ach b'acadaimh iad leis. Acadaimh ina bhfaigheadh mic léinn oideachas ginearálta sna healaíona, snaheolaíochtaí agus san fhealsúnacht, idir Chríostaí agus phágánach. Mar a tharla sna mainistreacha, d'fhoghlaim daoine le bheith deabhóideach, ar ndóigh, agus d'fhoghlaim chomh maith le staidéar a dhéanamh ar na scrioptúir agus grá a thabhairt do Dhia; ach áiteanna ina bhféadfaí foghlaim faoin saol mór a bhí sna scoileanna, leis.

Ní shin le rá gur ghá go mbíodh an clár acadúil iontu dian nó liobrálach; ó thráth go chéile bhíodar neamhchothrom, nó dogmach agus bhíodar ag brath go mór ar chaighdeán na máistrí iontu.

Giotaí eile Gaeilge

Ach is é is suntasaí ar fad faoi, abair, an scannán Romeo and Juliet a tháinig amach le déanaí ná a éifeachtaí a labhraíonn an fhilíocht ann linn, agus déanann sí sin agus í á haithris faoi luas mór. Ní mhoillíonn Leonardo diCaprio le gur féidir leis pointe casta a chur i dtuiscint. Ní dhearna sé ach a chinntiú gur thuig sé féin an pointe agus ghlac leis gur leor a thuiscint féin leis an lucht féachana a thabhairt leis. Is é seo is gá do gach aisteoir a dhéanamh. Nuair a dhéanaimid staidéar ar scríbhinní Shakespeare ar an leathanach, ar mhaithe leis an léamh acadúil, is féidir go mbeidh gach cineál cabhrach de dhíth orainn. Go ginearálta léimid a chuid scríbhinní faoi litriú agus faoi phoncaíocht nua-aimseartha. Agus taitníonn eagráin, amhail eagráin Arden liom, a thugann nótaí sonraithe ag bun gach leathanaigh. Ach aon fhilíocht a chuirtear inár láthair ó bhéal - idir liric an amhráin agus an chaint thragóideach - is gá go dtiocfadh an pointe aisti trasna, mar a déarfá, gan aon tagairt siar. Ní féidir linne, mar lucht féachana, iarraidh ar na haisteoirí a gcuid línte a rá arís, nó iad a mhoilliú, nó a gcuid nótaí a roinnt linn. Ní mór dúinn greim a bhreith ar an míniú - nó méid suntasach go leor di - agus an dráma ar siúl. Is éacht teangeolaíochta agus filíochta nach beag é go dtéann Hamlet i bhfeidhm orainn fós 400 bliain tar éis a scríofa.

Ach ní daoine saibhre muid. Daoine a oibríonn, daoine gairmiúla iad mo theaghlach, idir fhir agus mhná, is ea, ná mná leis. Agus is beag rath a bhí ar lucht gairme sa leathchéad bliain ó cailleadh mo shin-seanathair. Níor ardaigh na tuarastail in éineacht leis an mboilsciú, tá luach an rúipí tar éis dul i laige go seasta nuair a chuirtear i gcomórtas leis an dollar é, agus an dream sin againn a mbíodh eastáit shuntasacha teaghlaigh againn, táid anois roinnte agus fo-roinnte ag gach glúin a thagann, is gach glúin acu sin níos mó ná an ceann a tháinig rompu.

Mar sin pé rud a raibh sé d'acmhainn ag mo shin-seanathair é a cheannach ní raibh ag mo sheanathair, agus pé acmhainn a bhí ag mo sheanathair, ní raibh ag m'athair féin agus nuair a tháinig an lá go rabhthas le mé a chur chun an choláiste, ní raibh aon airgead ann agus b'shin a raibh.

Giotaí aistriúcháin

Is iomaí réiteach a moladh do ghéarchéimeanna polaitíochta agus eacnamaíochta California. Seo ceann acu, éirí as úsáid an dollar agus aontas Airgeadaíochta Mheiriceá. Is simplí na hargóintí ar a shon. Deir an t-eacnamaí Paul Krugman, nuair a fhágann tír aontas airgeadra agus a hairgeadra féin a úsáid go dtugann seo an rogha di an t-airgeadra sin a dhíluacháil. Cuireann seo costas níos ísle ar tháirgí na tíre do thomhaltóirí timpeall na cruinne, a thugann seo borradh d'easportálacha agus do chruthú post ar deireadh thiar. Bíonn an borradh geilleagrach seo mar bhonn ag an bhfás. Maith go leor, ní faoi California a dúirt Krugman é sin. Dúirt sé faoin nGréig, faoi Éirinn is faoin bPortaingéil a dúirt sé é. Dá n-oirfeadh sé dóibh sin cad chuige nach bhfeilfeadh sé California. Is fearr na hargóintí ar son Caifornia an limistéar dollar a fhágail ná i gcás na hÉireann nó na Gréige. Ceann acu is ea go bhfuil California níos measa as.

Le blas ceart a fháil ar dheisbhéalaí Virgina Woolf, bheadh ort í a fheiceáil cruinnithe lena cairde féin. Ba nós rialta é ag cúigear nó seisear acu seo casadh lena chéile gach seachtain i ndiaidh dinnéir ina teach sise nó i tdeach a deirféár Vanessa, agus ba ghnách go mbíodh duine nó beirt den ghlúin óg i láthair. Ba sa ról sin dom a chuaigh mé scata babhtaí... Ba go neamhfhoirimiúil a bhí na socruithe, ach is maith athuig gach duine sprioc an choinne, is é sin comhrá a raibh tathag ann a bheith againn. Agus seo san intinn againn, ní bhíodh aon deochanna ar fáil ach caife, óir ba shóbráilte is ba stuama do dhaoine liteartha an t-am sin Is gearr a tuigeadh dom go raibh nádúr na na gcoirmeacha ceolfhorine sna comhráite seo. D'fhéadfaí a rá go gcuirtí scór ar fail nahc mór, mar gut na teamaí céanna a thainig aníos i gcónaí - an difear idir an ghlúin óg agus an tseanghlúin, an difear idir an péintéir agus an scríbhneoir, agus mar sin de.