Seo na rudaí nár éirigh leo éalú ó m'fhillteán dréachtaí, agus cúpla rud fánach eile le cois...

Eoin P. Ó Murchú ag caint i gceanncheathrú Twitter faoi na meáin shóisialta agus an Ghaeilge.

Tuesday 24 October 2017

Plé ar INTUITIVE GAELIC COMPUTING TERMINOLOGY A critique of, and an alternative to, the official Irish Gaelic terminology, Ciarán Ó Duibhín



Tá roinnt téarmaí atá in úsáid aige atá deacair go maith le tuiscint. Mórchuid na dtéarmaí nua i mBéarla bíonn siad sách soiléir don té gan aon eolas acu ar an tseirbhís. Is fíor gur minic do na cinn i nGaeilge a bheith doiléir go leor. Mar sin féin tá a lán leaganacha sa liosta seo nach gcuireann leis an tsoiléireacht. Ba chóir do na téarmaí ar fad a bheith intuigthe don ghnáthGhaeilgeoir dar liom.
Eochair – ceart aige
Cad is ‘continuity Gaelic’ ann?
Ríomhchlár – an-seanbhunaithe, ní athróinn é. ‘Oideas’ = smaoineoinn ar ‘bia’
Slánfhoclacht = níos fearr do ‘word wrap’ ach fós féin níl sé an-soiléir
Tá a phointe faoi shanas ‘and may no longer mean what it (etymologically) says’ an-bhailí ar fad.
Bíonn d’ádh nó de mhí-ádh orm cúram téarmaí nua a chumadh a bheith orm ó thráth go chéile. Agus muid ag cumadh téarmaí nua do leithéidí whatsapp/gmail is minic a chuardaím lgh wikipedia i roinnt mórtheangacha Eorpacha Fr, Sp, Gr le feiceáil cad a bhíonn acu (Béarla go mionminic). Sách minic bíonn míniú simplí ar an gcoincheap acu nó rud timchainteach.
‘Some effort has also been devoted to providing terms which could be used in Scotland as well’ ní cur chuige maith é seo dar liom, b’fhearr díriú ar na téarmaí is fearr a thuigfeadh an Gaeilgeoir.
Pause = seas      = go maith, simplí agus intuigthe
cash machine afh: inneall airgid (tá ‘tobar airgid’ cloiste agam air seo!)
Is dócha gur fearr ‘ríomh-inneall’ mar théarma, ach tá ‘ríomhaire’ seanbhunaithe faoi seo.
Níor thaitin a mholadh do ‘decryption’ liom: dí-dhiamhrú- shamhlófá gur fantaisíocht atá i gceist agus ní ‘criptiú’ atá in úsáid ar sheirbhísí go leor cheana.
‘the computer is down’ — ‘tá an t-inneall i laige’ - níl seo oiriúnach, bheifeá ag éirí buartha faoin ríomhaire bocht.
hardware afh: an bhfuil ‘inneallra’ róghinearálta? Tá. Is dócha go bhfuil ‘crua-earraí’ féin róchosúil leis na crua-earraí a gheofá i siopa crua-earraí ach is é sin atá in úsáid go mion minic cheana.
My Documents icon: Deántús  -Ní thuigfeadh daoine seo, ‘Doiciméid’ ann le fada an lá agus ar go leor suíomh/clár/aipeanna éagsúla. Ní gá é a athrú.
password afh: eochair-fhocal, focal rúnda - Tá siad seo mí-oiriúnach. Tá dhá leagan sa treis cheana ‘focal faire’(ceann dúchais) agus ‘pasfhocal’ (níos idirnáisiúnta). Roghnaímis eatarthu.
install: lonnaigh – Tá sé níos fearr ná ‘suiteáil’ nach dtuigtear ach atá in úsáid sna leaganacha logánaithe mar atá. Níorbh aon dochar fáil réidh le suiteáil. Theastódh rud eile de bhreis ar ‘lonnaigh’ uaim, cad faoi ‘bunaigh’?
waste afh: cunamar - Níl sé seo coitianta go leor mar fhocal agus is é  ‘conamar,’ an leagan sa CO. Níl fadhb ar bith leis an leagan a bhíonn in úsáid go dtí seo.

Cad is ‘continuity Gaelic’ ann? Luann sé san alt í.
Tá dul amú air leis an gcáineadh sílim. Ní dócha go raibh éinne ag iarraidh é seo a dhéanamh ''designing a Gaelic terminology to facilitate the English speaker with a Gaelic dictionary rather than the Gaelic speaker." Níl ann ach go bhfuil na téarmaí á gcumadh mar fhreagra ar liostaí Béarla (cá hiontas sin agus an Béarla chomh mór sin chun tosaigh ó thaobh téarmaí ríomhairí. Ba chóir ar ndóigh aird níos mó a thabhairt ar na leaganacha atá ag teangacha eile. Rud eile de, cabhraíonn cosúlacht fhoirmiúil an leagan a bhuanú má bhíonn sé soiléir gur do théarma amháin beacht a fhreagraíonn sé.

No comments:

Post a Comment